راهنمای کامل تنظیم قرارداد کار رسمی | انواع، نکات مهم و شرایط فسخ

قرارداد کار رسمی چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

قرارداد کار رسمی یک توافق قانونی میان کارگر و کارفرما است که می‌تواند به صورت کتبی یا شفاهی تنظیم شود. طبق این قرارداد، کارگر متعهد می‌شود که در ازای دریافت حق‌الزحمه منصفانه، کاری را برای کارفرما انجام دهد. داشتن فرم قرارداد کار استاندارد باعث شفافیت در روابط شغلی می‌شود و از بروز مشکلاتی مانند اخراج کارگر بدون قرارداد جلوگیری می‌کند.

انواع قرارداد کار شامل قرارداد موقت، دائم و پروژه‌ای است که بسته به شرایط شغلی و نیاز طرفین انتخاب می‌شود. برای داشتن بهترین قرارداد کار و جلوگیری از اختلافات قانونی در آینده، باید تمامی حقوق و تعهدات کارگر و کارفرما به‌صورت دقیق مشخص شود. همچنین، در بهترین قرارداد بین کارگر و کارفرما، جزئیات مهمی مانند میزان حقوق، شرایط تسویه حساب و نحوه فسخ قرارداد مشخص می‌شود.

اگر به دنبال مشاوره و تنظیم قراردادهای کاری و اداری در رشت و سایر شهرها هستید، توصیه می‌شود از متخصصان ثبت گلسار کمک بگیرید تا قراردادی استاندارد و قانونی تنظیم کنید.

انواع قرارداد کار | تفاوت قرارداد موقت، دائم و پروژه‌ای

انتخاب قرارداد اداره کار مناسب برای کارگران و کارفرمایان اهمیت زیادی دارد، زیرا تعیین‌کننده میزان تعهدات، حقوق و شرایط کاری هر دو طرف است. قرارداد استخدام از نظر مدت زمان و نوع فعالیت به چند دسته تقسیم می‌شود که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

• قرارداد کار با مدت موقت: در این نوع تنظیم قرارداد کار، کارگر و کارفرما توافق می‌کنند که همکاری برای یک بازه زمانی مشخص انجام شود. با اتمام این مدت، قرارداد به‌طور خودکار خاتمه پیدا می‌کند. یکی از ویژگی‌های مهم این نوع قرارداد، امکان فسخ آسان‌تر آن است که می‌تواند برای هر دو طرف جذاب باشد. با این حال، یکی از مشکلاتی که ممکن است پیش بیاید، حق و حقوق کارگر اخراج شده بدون قرارداد می‌باشد، زیرا در برخی موارد، کارگران بدون مستندات کافی از کار خارج می‌شوند و پیگیری حقوقشان دشوار است.

• قرارداد کار غیرموقت (دائمی): قرارداد استخدام دائمی، بدون تعیین محدودیت زمانی منعقد می‌شود. این قرارداد از نظر امنیت شغلی برای کارگران بسیار ایده‌آل است، زیرا شامل مزایایی مانند بیمه، سنوات و سایر حقوق قانونی می‌شود. این نوع قرارداد تا زمانی که یکی از طرفین آن را فسخ نکند، ادامه دارد و به کارگر احساس اطمینان نسبت به آینده شغلی‌اش می‌دهد. امور مالی در این نوع قراردادها شفاف‌تر است، زیرا کارگران به حقوق و مزایای ثابتی دسترسی دارند.

• قرارداد کار برای انجام کار معین (پروژه‌ای): این نوع قرارداد اداره کار زمانی تنظیم می‌شود که یک پروژه خاص مدنظر باشد. در این نوع قرارداد، پس از اتمام کار مشخص شده، قرارداد به پایان می‌رسد. برای مثال، اگر کارگری برای نصب پنجره‌های یک ساختمان استخدام شود، پس از اتمام پروژه، تعهد او به کارفرما خاتمه پیدا می‌کند. در این قرارداد، فسخ یک‌طرفه پیش از پایان پروژه معمولاً امکان‌پذیر نیست.

مهم‌ترین بندهای قرارداد کار که نباید نادیده گرفته شوند

هر قرارداد استخدام باید شامل بندهایی باشد که حقوق و تعهدات طرفین را به‌صورت دقیق مشخص کند تا در آینده از بروز مشکلات قانونی جلوگیری شود. اگر به دنبال بهترین قرارداد کار هستید، باید این موارد را حتماً در متن قرارداد خود لحاظ کنید:

• نام طرفین قرارداد: یکی از اصلی‌ترین بخش‌های قرارداد اداره کار، ثبت نام کامل کارفرما (که می‌تواند یک شخصیت حقوقی مانند شرکت باشد) و نام کارگر (که باید یک شخص حقیقی باشد) است.

• تاریخ استخدام و انعقاد قرارداد: تاریخ شروع همکاری و زمان امضای قرارداد باید به‌طور دقیق مشخص شود تا در صورت اختلاف، امکان استناد به آن وجود داشته باشد.

• مدت قرارداد کار: مدت زمان همکاری می‌تواند قرارداد موقت (مثلاً برای 99 روز)، قرارداد دائم یا قرارداد پروژه‌ای باشد که باید در متن قرارداد درج شود.

• میزان حقوق و مزایا: طبق قوانین کار، دستمزد نباید از حداقل حقوق مصوب کمتر باشد. جزئیات مربوط به اضافه‌کاری، پاداش، سنوات و سایر مزایا نیز باید مشخص شود. بسیاری از شرکت‌ها هنگام تنظیم قرارداد کار، از مشاوران مالی و حقوقی برای تعیین دقیق این موارد استفاده می‌کنند.

• نحوه و شرایط پرداخت حقوق و دستمزد: مشخص شود که حقوق کارگر چگونه پرداخت خواهد شد (نقدی، واریز به حساب بانکی و غیره) و چه روزی از ماه تسویه می‌شود. همچنین، کارفرما موظف است اسناد پرداخت را ارائه کند.

• شرایط ساعات کار و تعطیلات: یکی از نکات مهم در قرارداد اداره کار، تعیین ساعات کاری روزانه و هفتگی است. همچنین، باید شرایط مربوط به تعطیلات رسمی، مرخصی‌ها و میزان حقوق در روزهای تعطیل ذکر شود.

• عنوان شغلی و شرح وظایف: عنوان شغلی و توضیحات کلی درباره وظایف کارگر باید در متن قرارداد استخدام درج شود. همچنین، اگر جزئیات بیشتری نیاز باشد، می‌توان آن‌ها را به عنوان ضمیمه قرارداد اضافه کرد.

• محل انجام کار: اگر شغل مستلزم جابه‌جایی باشد، باید این موضوع در قرارداد مشخص شود تا از بروز اختلافات آینده جلوگیری گردد.

• شرایط محرمانگی و عدم افشای اطلاعات: برای بسیاری از مشاغل، اطلاعات کاری اهمیت بالایی دارد. در بهترین قرارداد کار، یک بند مشخص برای حفظ محرمانگی اطلاعات و منع افشای آن باید در نظر گرفته شود.

• تمدید قرارداد و شرایط تسویه حساب: در قرارداد موقت، یکی از موارد مهم، تعیین شرایط تمدید یا عدم تمدید قرارداد پس از پایان مدت مشخص‌ شده است. همچنین، نحوه تسویه حساب حقوق و مزایا هنگام پایان همکاری باید شفاف باشد.

• قوانین سازمانی و مقررات داخلی: کارگر موظف به رعایت قوانین داخلی سازمان است. این قوانین باید در تنظیم قرارداد کار ذکر شده و کارگر از آن‌ها مطلع باشد.

اگر قصد ثبت شرکت یا استخدام نیرو در شهرهای مختلف را دارید، بهتر است از خدمات مشاوره کاری ثبت گلسار استفاده کنید. علاوه بر این، خدمات مرتبط با ثبت شرکت در رشت و سایر شهرها نیز می‌تواند به کارفرمایان در رسمی‌سازی فعالیت‌های خود کمک کند. تنظیم یک قرارداد اصولی نه‌تنها باعث کاهش ریسک‌های حقوقی می‌شود، بلکه به کارگران و کارفرمایان اطمینان بیشتری در همکاری‌های کاری خواهد داد.

شرایط فسخ قرارداد کار

بر اساس قانون کار، فسخ قرارداد تنها در شرایط خاصی امکان‌پذیر است و کارفرما یا کارگر نمی‌توانند بدون دلیل موجه، قرارداد را به‌صورت یک‌طرفه لغو کنند. مطابق با ماده 21 قانون کار، قرارداد در موارد زیر فسخ می‌شود:

• فوت کارگر
•  بازنشستگی کارگر
• از کارافتادگی کلی کارگر
• انقضای مدت قرارداد کار (در صورتی که تمدید نشود)
• پایان پروژه در قراردادهای کار مدت معین
• استعفای کارگر (با رعایت شرایط قانونی)
• قصور در انجام وظایف یا تخلف از آیین‌نامه‌های انضباطی

در غیر این صورت، اخراج کارگر بدون قرارداد یا فسخ یک‌طرفه قرارداد توسط کارفرما یا کارگر، غیرقانونی است و می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین شود.

یکی از دغدغه‌های کارفرمایان پس از فسخ قرارداد کار، نحوه محاسبه مالیات حقوق و ارسال لیست آن به اداره مالیات است. اگر می‌خواهید با قوانین و جریمه‌های آن آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله صفر تا صد ارسال لیست مالیات حقوق: قوانین و جریمه‌ها را مطالعه کنید.

آیا استعفا در قرارداد کار موقت امکان‌پذیر است؟

بسیاری از کارگران که با قرارداد کار موقت مشغول به کار هستند، این سوال را دارند که آیا امکان استعفا پیش از پایان قرارداد وجود دارد یا خیر. طبق قوانین کار، استعفا در انواع قرارداد کار ممکن است، اما شرایط آن بستگی به فرم قرارداد کار و توافقات اولیه بین کارگر و کارفرما دارد. در برخی موارد، کارگر موظف است درخواست استعفای خود را به‌صورت کتبی ارائه دهد و تا پایان مدت مشخصی (معمولاً 30 روز) به کار ادامه دهد. در غیر این صورت، ممکن است کارفرما درخواست خسارت کند یا مشکلات حقوقی برای کارگر به وجود آید.

برای جلوگیری از مشکلات احتمالی مانند اخراج کارگر بدون قرارداد یا عدم پرداخت حق‌ و حقوق، بهتر است پیش از امضای قرارداد، شرایط استعفا را بررسی کنید و در صورت نیاز، از مشاور کاری کمک بگیرید. تنظیم بهترین قرارداد کار که در آن شرایط استعفا و فسخ مشخص شده باشد، می‌تواند از اختلافات بین کارگر و کارفرما جلوگیری کند. رعایت این نکات، هم به حفظ حقوق کارگر کمک می‌کند و هم کارفرما را از مشکلات قانونی در آینده مصون نگه می‌دارد.

عواقب نداشتن قرارداد کار برای کارفرما و کارگر

عدم تنظیم قرارداد کار می‌تواند مشکلات قانونی و مالی زیادی برای کارفرما ایجاد کند. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین تبعات این موضوع اشاره می‌کنیم:

• عدم شفافیت در حقوق و مزایا: بدون قرارداد استخدام، میزان حقوق و مزایای کارگر مشخص نیست و این موضوع می‌تواند منجر به اختلافات حقوقی و شکایات کارگری شود. بر اساس قانون کار، کارگر حتی در صورت نداشتن قرارداد مکتوب می‌تواند حقوق و مزایای خود را از کارفرما مطالبه کند.
• مشکلات در تعیین مدت همکاری: یکی از چالش‌های عدم وجود قرارداد اداره کار، نامشخص بودن تاریخ شروع و پایان همکاری است. این مسئله ممکن است باعث شود که کارگر، کارفرما را به پرداخت مزایای قرارداد دائمی ملزم کند و در صورت اخراج کارگر بدون قرارداد، ادعای پرداخت خسارت نماید.
• عدم تعیین تعهدات شغلی: بهترین قرارداد بین کارگر و کارفرما قراردادی است که وظایف و تعهدات شغلی را به‌صورت شفاف مشخص کند. در غیر این صورت، کارفرما نمی‌تواند عملکرد کارگر را به‌درستی ارزیابی کند و ممکن است نتواند از او تعهدات مشخصی را مطالبه نماید.

جمع‌بندی

قرارداد کار رسمی نقش مهمی در ایجاد شفافیت و جلوگیری از مشکلات قانونی در روابط شغلی دارد. این قراردادها می‌توانند به صورت موقت، دائم یا پروژه‌ای تنظیم شوند که هرکدام ویژگی‌ها و شرایط خاص خود را دارند. برای جلوگیری از بروز اختلافات، مهم است که تمام جزئیات مانند میزان حقوق، شرایط فسخ و تسویه حساب به‌صورت دقیق در متن قرارداد ذکر شود. همچنین، آگاهی از شرایط فسخ قرارداد کار و رعایت قوانین کار در زمان فسخ، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. عدم وجود قرارداد می‌تواند مشکلات مالی و حقوقی زیادی به همراه داشته باشد و کارگر یا کارفرما را در معرض ریسک‌های قانونی قرار دهد. بنابراین، تنظیم یک قرارداد شفاف و اصولی نه تنها امنیت شغلی را تضمین می‌کند بلکه به جلوگیری از اختلافات قانونی کمک می‌کند.